عوامل صلح طولانی مدت:

بخش باز اندیشی یونان در مصاحبه با پروفسور کنستانتینا بوتسیو، استاد تاریخ و روابط بین‌الملل، به بررسی ابعاد مختلف پیمان لوزان و میراث آن می‌پردازد. بوتسیو معتقد است که صلح طولانی مدت بین یونان و ترکیه در سایه این پیمان، مرهون عوامل متعددی است:

• پذیرش شکست: هر دو کشور یونان و ترکیه پس از جنگ‌های متعدد و تجارب تلخ، در نهایت شکست خود را پذیرفتند و به انصراف از تجدید نظر در مفاد پیمان لوزان تن دادند. این امر، زمینه را برای صلح و ثبات پایدار فراهم کرد.
• ماهیت چندجانبه پیمان: پیمان لوزان به عنوان یک پیمان صلح چندجانبه، نه تنها به پایان جنگ جهانی اول با امپراطوری عثمانی کمک کرد، بلکه جایگزینی برای پیمان نافرجام Sevres نیز محسوب می‌شد. این ویژگی، ثبات و انسجام بیشتری به معاهده لوزان بخشید و از بروز تنش‌های جدید در منطقه جلوگیری کرد.
• خلع سلاح و مبادله جمعیت: دو بند مهم دیگر پیمان لوزان، خلع سلاح جزایر و مبادله اجباری جمعیت بین یونان و ترکیه بود. اگرچه مبادله اجباری جمعیت، رنج و آوارگی زیادی برای مردم به همراه داشت، اما در نهایت به ایجاد جوامع همگن ملی در هر دو کشور منجر شد. این امر، با توجه به اوج‌گیری ملی‌گرایی در آن زمان، گامی در جهت صلح و نزدیکی دو کشور تلقی می‌شد.

تاثیر ژئوپلیتیکی پیمان:

پیمان لوزان با تجزیه امپراطوری عثمانی و ایجاد توازن قوا جدید در منطقه بالکان، نقشی کلیدی در ژئوپلیتیک منطقه ایفا کرد. یونان و ترکیه به دلیل موقعیت استراتژیک خود در دریای مدیترانه و تنگه‌های مهم، به عنوان متحدان غربی در برابر نفوذ کمونیسم شوروی قرار گرفتند. این امر، تاثیری عمیق بر روابط دو کشور و همچنین بر معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی داشت.

میراث پیمان لوزان:

امروزه، پس از گذشت 100 سال از امضای پیمان لوزان، شاهد چالش‌هایی در خصوص این معاهده هستیم. ترکیه خواهان بازنگری در بخش‌هایی از پیمان است که مربوط به روابط یونان و ترکیه می‌باشد. با این حال، از نظر حقوق بین‌الملل، پیمان‌های صلح قابل بازنگری نیستند، زیرا به تعریف مرزها و حاکمیت سرزمینی می‌پردازند.

چالش‌های پیش رو:

• تلاش‌های ترکیه برای بازنگری در پیمان: ترکیه با اتکا به دکترین جدیدی تحت عنوان "نئو عثمانی‌گری" به دنبال احیای نفوذ خود در منطقه است. این امر، تنش‌هایی را در روابط با یونان و دیگر همسایگان ایجاد کرده است.
• مسائل حل نشده بین یونان و ترکیه: مناقشات متعددی از جمله اختلافات مرزی در دریای اژه، وضعیت قبرس و جزایر مورد مناقشه، روابط دو کشور را تحت الشعاع قرار داده است.
• نقش اتحادیه اروپا و ناتو: اتحادیه اروپا و ناتو به عنوان دو بازیگر مهم در منطقه، نقشی کلیدی در حل و فصل مناقشات بین یونان و ترکیه و حفظ صلح و ثبات در منطقه ایفا می‌کنند.

آینده روابط یونان و ترکیه:

آینده روابط یونان و ترکیه به طور فزاینده‌ای به نحوه مدیریت چالش‌های پیش رو، به ویژه در خصوص پیمان لوزان و مناقشات منطقه‌ای، بستگی دارد. گفتگوی سازنده و دیپلماسی فعال، تنها راه حل پایدار برای دستیابی به صلح و ثبات دایمی در منطقه خواهد بود.

منبع:  https://www.greeknewsagenda.gr/rethinking-greece-konstantina-botsiou